به گزارش خودروکار - آسیب‌هاى ناشى از تصادفات جادهاى شامل مرگ ومیر افراد و جراحات وارده به مصدومان موجب خسارات جبران ناپذیر انسانى، اجتماعى و اقتصادى در جهان و ایران مى شود. طبق آمارهاى موجود، کشورهاى با درآمد کم ومتوسط، به رغم دارا بودن 60 درصد از وسایل نقلیه جهان، حدود 93درصداز کل مرگ ومیرهاى جاده اى رابه خود اختصاص داده اند.
براساس آخرین آمارها در ایران، درسال 1402 طى تصادفات رانندگى در کشور 20045 نفر جان خود را ازدست داده اند. به همین منظور مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی به تحلیل وضعیت ایمنی خودروها در کشور پرداخته است. نتایج این تحلیل نشان مى دهد که افزایش ایمنى خودروهاى ساخت داخل از لحاظ اقتصادى توجیه پذیر بوده و با تغییر پلتفرم در خودروهاى فعلى تولیدشده در کشور و استفاده از فناورى هاى روز بهبود ایمنى در خودروها، مى توان میزان مجروحان و کشته شدگان تصادفات جاده اى مربوط به سرنشین و راننده راحدود 50 درصد کاهش داد.
خودروهاى فعلى درناوگان خودروهاى سوارى کشور، را اغلب دو خودروساز مطرح یعنى سایپا و ایران خودرو تولید کرده اندکه بخش قابل توجهى از محصولات سایبا، از پلتفرم خودرو پراید بهره گرفته شده ودر غالب محصولات ایران خودرو، از پلتفرم خودرو پژو 405 استفاده شده است. با توجه به نتایج حاصل شده مى توان مشاهده کرد که براساس سناریو مورد بررسى در صورت استفاده از خودروهاى با پلتفرم جدید و ایمن تر به جاى خودروهاى با پلتفرم قدیمى تر نظیر خودروهاى تولیدى با پلتفرم پراید وپژو405 در سطح کشور، مى توان میزان مرگ ومیر و مصدومان مربوط به سرنشین و راننده تصادفات جادهاى را در حدود50 درصد کاهش داد. این میزان معادل 30در صداز تلفات ومجروحان مربوط به حوادث جادهاى است.
بادر نظر گرفتن این موضوع که طراحى و تولیدپژو 405 شرکت خودروسازى پژو فرانسه به سال 1987 برمى‌گردد و همچنین طراحى و شروع تولید خودرو پراید شرکت خودروسازى کیا موتورز کره جنوبى در سال 1987 انجام شده است، فناورى هاى به کاررفته در پلتفرم خودروهاى تولید شده در کشور را با تقریب خوبى مى توان به این دوره نسبت داد. در نتیجه خودروهاى فعلى تولید شده در کشور از لحاظ فناورى، پلتفرم و سطح ایمنى جز خودروهاى متعلق به بازه زمانى سال هاى 1989-1985 قرار خواهند گرفت.
ازسوى دیگر برخى خودروهاى جدید تولید شده در کشور نظیر خودروى تارا پلتفرم متفاوتى دارد و از لحاظ ایمنى نسبت به سایر خودروهاى تولیدشده ایمن تر نیز هستند. بادر نظر گرفتن پلتفرم این خودروها به عنوان پلتفرم هاى ایمن تر و جایگزینى آنها با خودروهاى باایمنى کمتر، مى توان میزان کاهش تلفات و مجروحان تصادفات جادهاى رادر کشور مورد بررسى قرار داد. براى مثال خودرو تارا از لحاظ پلتفرم و ویژکگى هاى فنى و ساختارى به خودرو پژو301 شباهت داشته واز لحاظ پلتفرم وفناورى هاى ایمنى، نسبت به سایر خودروهاى تولیدشده داخلى داراى ایمنى بیشترى است.
پژو301 شرکت پژو براى اولین بار در سال2012 تولید شده و درسال 2012نیز توانست سه ستاره ایمنى را از مجموعه Euro NCAP کسب کند . بادر نظر گرفتن این موارد مى توان این فرض رابررسى کرد که در صورت جایگزینى پلتفرم خودروهاى تولید شده در سال 2012 با خودروهاى داراى پلتفرم متعلق به سال 1987 مى توان چند در صد از آسیب دیدگى هاى سوانح جادهاى راکاهش داد.
شایان ذکر است تغییر پلتفرم خودروهاى در حال تردد یک برنامه بلندمدت است واین موضوع به عنوان مکمل در کنار اقدام‌هاى کوتاه مدت و پربازده مانند کنترل سرعت باید پیکَیرى شود. درنهایت با توجه به میزان هزینه هاى سالیانه تصادفات جادهاى در ایران، میزان کاهش این هزینه ها در صورت ایمن سازى ناوگان خودرو کشور و بهره مندى از افزایش ایمنى آن در سال هاى بعد تا پایان عمر ناوگان ایمن شده با هر دو روش سرمایه انسانى و تمایل به پرداخت مورد محاسبه قرار گرفته است.
طبق روش سرمایه انسانى، کاهش هزینه تصادفات ناشى از ایمن سازى خودروها به ازاى هر خودرو در طول عمر بیست ساله ناوگان خودروهاى سوارى، 2159 دلار و با استفاده ازروش تمایل پرداخت این کاهش هزینه ٧٧٩٢ دلار محاسبه شده است. کَفتنى است جایکَزینى و تبدیل پلتفرم خودروهاى تولیدى وافزایش ایمنى آنها، بین ٨٩� الى 1626 دلار هزینه در بر خواهد داشت. مشهود است که افزایش ایمنى خودروهاى ساخت داخل از لحاظ اقتصادى براى کشور در سطح کلان توجیه پذیر بوده و مى توان در این راستا برنامه ریزى هاى مدون انجام داد.
*مقایسه سطح ایمنى خودروهاى ساخت داخل با سایر خودروها در جهان
ایمنى یک خودرو مى تواند تأثیر زیادى بر حفظ جان سرنشینان آن وهمچنین کاربران جاده که خودرو ممکن است در صورت تصادف با آنها برخورد کند، داشته باشد. ارائه اطلاعات کافى در مورد ایمنى نسبى خودروهاى موجود در بازار، خریداران جدید خودرو را قادر مى‌سازد تا وسایل نقلیه ایمن‌تر را انتخاب کنند. ارائه اطلاعات مربوط به ایمنى خودروها همچنین به رقابت بین تولیدکنندگان آنها منجر شده است که این امر سبب بهبود سطح ایمنى خودروهاى تولید شده در جهان مى شود. مجموعه هاى زیادى در سراسر جهان در زمینه بررسى سطح ایمنى خودروهاى تولید شده فعالیت مى کنند که تعدادى از معتبرترین آنها با عنوان برنامه هاى ارزیابى خودروهاى جدید (NCAP) شناخته مى شوند.
(NCAP) هاخودروهاى جدید را آزمایش مى‌کنند و ارزیابى ایمنى خودروها در این مؤسسه ها براساس دریافت ستاره ایمنى توسط خودرو است. در این مؤسسهرها به میزان ایمنى خودروها از صفر تا پنج ستاره امتیازدهى مى‌شود. رتبه صفر ستاره نشانگر کمترین میزان ایمنى و افزایش احتمال مجروحیت یا مرگ در صورت تصادف و رتبه پنج ستاره به معناى بیشترین ایمنى براى سرنشینان خودرودر صورت تصادف است. NCAPها آثار انواع تصادفات رابر افراد داخل خودرو، عابران پیاده در صورت برخورد باخودرو وهمچنین فناورى‌هاى استفاده شده به منظور افزایش ایمنى را در خودرو ارزیابى مى‌کنند. همچنین در امریکا دو سازمان مختلف ارزیابى و تست ایمنى خودروها را انجام مى‌دهند. مجموعه اول سازمان ملى ایمنى ترافیک بزرگراه هاى آمریکا (NHTSA) است که زیر نظر وزارت ترابرى ایالات متحده آمریکا فعالیت کرده و مجموعه دوم مؤسسه بیمه و ایمنى بزرگراههاى آمریکا (IIHS) بوده که بخشى از بودجه خود را از بیمه گران خودرو و انجمن هاى بیمه دریافت مى‌کند. در اروپا نیز ارزیابى ایمنى خودروها برعهده مجموعه برنامه ارزیابى خودروهاى جدید اروپا (Euro NCAP) است وسازندگان خودروهاى اروپایى باید معیارهاى ایمنى تعریف شده با Euro NCAP ارعایت کنند.
*آسیب هاى ناشى از تصادفات جاده اى
آسیب های تصادفات جاده‌ای موجب خسارات جبران ناپذیر انسانى، اجتماعى و اقتصادى در جهان و ایران می‌شود. مرگ ومیر ناشى از تصادفات جاده اى به عنوان یکى از عوامل مهم مرگ ومیر در بسیارى از مناطق جهان به خصوص کشورهاى در حال توسعه است که این آمار در بین جوانان ودر رده هاى سنى5 تا 24 سال قابل توجه است. کشورهاى با درآمد کم ومتوسط، کمتر از نیمى از وسایل نقلیه جهان را در اختیار داشته و با این وجود، سهم بیشترى از کل مرگ ومیرهاى رانندگى رابه خود اختصاص داده اند.
بدین منظور در راستاى افزایش ایمنى خودروهاى تولید شده در کشور وهمچنین کاهش تلفات وسوانح جادهاى، موارد و راهکارهاى زیر مى‌تواند مفید واقع شود:
1) راهکارهاى ساختارى و نهادى - ضرورت تکمیل پایکَاه داده هاى موجود به منظور ارزیابى دقیق هزینه هاى اجتماعى -اقتصادى تصادفات جاده اى
* انجام اصلاحات لازم براى استانداردهاى ٨٥ گانه صنعت خودرو و حرکت به سمت تولید استانداردهاى داخلى
* ارسال خودروهاى تولید داخل به مراکز معتبر رتبه بندى ایمنى
* راه اندازى مراکز تست ایمنى در کشور
2) راهکارهاى بهبود جذابیت اقتصادى
*ایجاد ارتباط بین سود خودروساز و سطح ایمنى خودروهاى تولیدى
* دریافت مالیات کمتر از خودروهاى با ایمنى بیشتر
- تأثیر میزان ایمنى خودرو در حق بیمه آن
تسنیم
